Gastblog - Warm voor Aardwarmte
Waarom is Anne Drake warm voor aardwarmte? Dat ontdek je hier!
Een paar jaar geleden waren we met vakantie in IJsland. We reden rond met een gids en passeerden een aardwarmtecentrale. Onze gids vertelde heel fier dat IJsland natuurlijke ondergrondse tunnels heeft waar warm water doorstroomt. 85% van de IJslandse huizen wordt verwarmd met hernieuwbare energie, waarvan 66% uit
aardwarmtetoepassingen.
We gingen er ook naar een kuuroord met natuurlijk verwarmde zwembaden. Ik was
gezond jaloers op de IJslanders. Een tweetal jaar geleden hoorde ik weer over aardwarmte met de bouw van Nieuw Zuid in Antwerpen. Ik mocht daar zelfs in het gebouw van de centrale een workshop
komen geven, een heel coole locatie :-).
De aardwarmtecentrale op Nieuw Zuid kan 39 gebouwen voorzien van warm water. Dit is een centrale met een boring tot 125 meter diep.
Onlangs kwam ik weer in contact met aardwarmte voor ons eigen gebruik. We gaan volgend jaar verhuizen naar een nieuwbouwproject en ook daar gaan we gebruik maken van een warmtepomp voor warm water, wat voor ons concreet – in combinatie met zonnepanelen – voor een lage energiefactuur gaat zorgen. Deze
boring is ook slechts op 125 meter diep, wat uiteraard niet volledig te vergelijken is met de aardwarmte die VITO kan opwekken. Bij diepe geothermie gaat men dieper dan 1 km in de grond boren.
Gaat aardwarmte dan dé hernieuwbare energiebron van onze toekomst worden?
En is dat wel echt duurzaam, en zijn daar dan geen nadelen aanverbonden? Dat zijn vragen die ik me stelde en jij waarschijnlijk ook. Ik mocht de BALMATT-centrale in Mol bezoeken met geoloog David Lagrou.
David stelde me gerust, “er zijn geen domme vragen” dus ging ik helemaal los :-). Als
aardwarmte of geothermie de toekomst van onze energievoorziening gaat worden
wil ik er zoveel mogelijk over weten.
Er wordt eerst getest waar er warm water in de bodem zit. Vervolgens wordt het heet water opgepompt uit diepe grondwaterlagen. De warmte wordt vervolgens onttrokken en het afgekoelde water wordt terug in een grondwaterlaag gepompt, op minstens 1 km afstand van waar het opgepompt is. Zo kan het water terug opwarmen.
Waarvoor kan men aardwarmte gebruiken?
Via een warmtenetwerk wordt de ingewonnen warmte gebruikt voor het verwarmen van woningen en serres, bij hogere gewonnen temperaturen kan men elektriciteit opwekken.
Zijn er nadelen of risico’s verbonden aan aardwarmte?
Elke energiebron heeft voordelen, nadelen en risico’s en dat is bij aardwarmte ook zo.
Maar in vergelijking met de winning van fossiele brandstoffen wegen de voordelen zeker op tegen de nadelen en risico’s. Meer hierover lees je in deze link.
De nadelen spelen zich af in de sfeer van geografische beperking en financiële risico’s als een testboring niet succesvol is of als een aardwarmtecentrale na enkele decennia niet meer rendabel is. Het boren veroorzaakt ook trillingen, dit wordt nauwlettend opgemeten met seismische sensoren. Dat meten op de Balmatt-site levert een schat aan data die helpt begrijpen wat er precies gebeurd in de ondergrond om na te gaan onder welke voorwaarden het winnen van aardwarmte efficiënt en veilig kan verlopen.
Het opgepompte water bevat natuurlijk laag radioactief materiaal.
De radioactieve elementen in het opgepompte water worden grotendeels samen met het water terug in de ondergrond geïnjecteerd. Er blijft een klein deel van deze elementen in de filters zitten, welke door een erkend bedrijf verwerkt moet worden.
Het geothermische water wordt naar de oppervlakte gebracht, maar altijd in een gesloten loop gehouden. Na het onttrekken van de warmte wordt het weer de diepte in gepompt.
Lees meer hierover op de website van VITO.
De voordelen zijn te talrijk om de piste van aardwarmte niet in te gaan :
Aardwarmte is hernieuwbaar en klimaatneutraal:
Aardwarmte is onuitputtelijk en kan dus onbeperkt in tijd ingezet worden.
Bij het winnen van aardwarmte komt er een hoeveelheid CO2 vrij, deze komt mee met het opgepompte water en wordt opgevangen om opnieuw in de pekel te worden opgelost, of wordt gebruikt voor de aanmaak van bouwmateriaal of methanol. Er wordt ook onderzocht of de vrijgekomen CO2 terug in de grond kan worden gepompt.
Milieuvriendelijk:
Een aardwarmtecentrale is vrij klein en compact en heeft door dit beperkt ruimtebeslag geen grote impact op de omgeving. Ook de geluidsoverlast is beperkt. Wanneer het enkel over warmtewinning gaat – en dus niet over het opwekken van elektriciteit – is deze centrale geluidloos. Wat dus goed is voor mens en dier.
Prijsstabiel:
De grootste kosten zijn het zetten van de aardwarmtecentrale en het aanleggen van een warmtenet. De exploitatie van de centrale is echter vrij goedkoop en de kostprijs van aardwarmte is onafhankelijk van schommelingen op de energiemarkt. Je hoorde misschien onlangs dat de energieprijzen terug fors gaan stijgen, dan is het maar goed dat er een andere bron van energie op komst is.
Verankering bedrijven:
Niet alleen zorgt deze compacte energiecentrale voor werkgelegenheid, het kan een concurrentievoordeel of meerwaarde zijn voor bedrijven met een grote energievraag.
Dit is natuurlijk afhankelijk van de locatie van de aardwarmtecentrale, maar de aanwezigheid ervan zorgt op die manier dat de bedrijven blijven waar hun energiebron zit.
Hoe zit dan concreet in Vlaanderen?
Op dit moment is de centrale in Mol enkel aangesloten op het warmtenet van de gebouwen van VITO en SCK-CEN. In 2021 hoopt men klaar te zijn met de renovatie van de nabijgelegen Atoomwijk. Deze huizen werden gerenoveerd en aangesloten op het warmtenetwerk zodat de centrale volledig in gebruik kan genomen worden als ecologisch alternatief op fossiele brandstoffen zoals olie, kool en gas om te verwarmen.
In december 2019 vatte men de eerste boringen aan op het bedrijfsterrein van Janssen Pharmaceutica met als doel de gebouwen te voorzien van warmte en koeling, op een 100% groene en duurzame manier. Het project van Janssen Pharmaceutica wordt gezien als een voorbeeldproject.
En in de rest van Europa?
Aardwarmte wordt 27 landen binnen Europa. In 2020 warren er in Europa 350 geothermiecentrales voor verwarming/wijkverwarming. Koplopers op dat vlak zijn IJsland, Turkije, Frankrijk en Duitsland. Voor elektricteitsopwekking staan Turkije, Italië, IJsland vooraan.
Lees meer over deze projecten.
Het lijkt er dus op dat aardwarmte dé klimaatneutrale energiebron van de toekomst gaat worden. Lees meer op de website aardwarmte.be.
Groetjes
Anne Drake op Instagram
Ontdek workshops, en eco-tips!Aardwarmte op Instagram
Blijf op de hoogte, en ontdek de mogelijkheden van aardwarmte!
Aardwarmte is veilig
Aardwarmte is een veilige vorm van hernieuwbare energie. Veiligheid blijkt namelijk een grote bezorgdheid te zijn bij vele mensen. Daarom laten we graag een topexpert van VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) aan het woord.
Aardwarmte is CO2-neutraal
De geothermische centrale - of aardwarmtecentrale - is vrij CO2-neutraal nadat deze in gebruik wordt genomen. We leggen hieronder uit hoe dat komt, en waarom het een goede zaak is voor ons klimaat.
Aardwarmte: Reykjavik en Ferrara als lichtende voorbeelden van aardwarmte
Aardwarmte als energie- en warmtebron is niet nieuw. Lees er dit artikel maar op na om meer te weten over de historiek. Er zijn daarom ook heel wat goede voorbeelden die interessant zijn om de duurzame mogelijkheden te verkennen.