Balmattsite, Mol, België
Dichter bij huis vinden we de eerste Vlaamse geothermische centrale met mogelijkheden om aangesloten te worden op een warmtenet. Net buiten Mol, in de spreekwoordelijke achtertuin van VITO - Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek - werd deze centrale opgebouwd in het kader van een breder wetenschappelijk onderzoek naar aardwarmte in Vlaanderen.
In het begin
In 2007 toonde een seismische campagne aan dat het noorden van de Vlaamse provincies Antwerpen en Limburg mogelijke hotspots zijn voor aardwarmte.
In 2013 werd het EFRO-project Geothermie 2020 opgestart om de mogelijkheden van aardwarmte door middel van diepe geothermie te onderzoeken in de Kempen. Dit project werd onderschreven door het Agentschap Ondernemen, het Hermesfonds, en de provincie Antwerpen.
Bij de start van van het eigenlijke project in 2015 werd er daarom ook een workshop georganiseerd met lokale stakeholders over aardwarmte om een breed draagvlak voor aardwarmte als duurzame energiebron te creëren. Deze technologie heeft zich namelijk al bewezen in het buitenland, en door het onderzoek dat onder leiding van VITO zou plaatsvinden, wou men transparant te werk gaan met betrekking tot de uitdagingen maar ook de economische voordelen die aardwarmte kan voortbrengen.
Later in 2015 gingen daarop de eerste proefboring van start op de site in Mol. Men boorde toen 3600m diep.
Eureka!
In 2016 vond men water met een temperatuur van 138° C op 3400m diepte: warm genoeg om aan hydrothermische geothermie te doen, en mogelijks ook energie op te wekken.
In 2017 werd de eerste steen gelegd van de geothermische centrale, en in 2019 begon deze met proefdraaien.
Om te kunnen inschatten of aardwarmte mogelijk is in Vlaanderen, moesten er namelijk in het kader van het EFRO-project enkele concrete vragen beantwoord worden: men moest zicht hebben op de diepe ondergrond, de energiebehoefte in een een bepaalde streek en de mogelijkheid tot warmteopslag. Door middel van seismische campagnes en verder onderzoek hoe met geothermisch potentieel kan omzetten om te voldoen aan de warmtevraag, ging VITO op zoek naar de antwoorden.
De volgende stappen naar de energie van morgen
Op dit moment is de centrale enkel aangesloten op het warmtenet van de gebouwen van VITO, SCK-CEN en Belgoproces. In 2021 hoopt men klaar te zijn met de renovatie van de nabijgelegen Atoomwijk. Deze huizen werden gerenoveerd en aangesloten op het warmtenetwerk zodat de centrale volledig in gebruik kan genomen worden als ecologisch alternatief op fossiele brandstoffen zoals olie, kool en gas om te verwarmen.
Verder heeft men besloten om het netwerk van seismometers in de buurt van het injectiepunt van de Balmatt-centrale uit te breiden. Bijkomend start men in oktober 2020 met seismisch onderzoek in de regio rond Lommel om ook daar de mogelijkheden voor aardwarmte te onderzoeken. Op die manier kan er hiermee rekening gehouden worden, indien het aardwarmteproject verder wordt uitgebreid. Meer kennis leidt tot een beter eindresultaat voor alle partijen.