Overslaan en naar de inhoud gaan
  • Waarvoor gebruiken we aardwarmte?

    Aardwarmte haalt warmte diep uit de grond, net zoals een warmtepomp. Maar wat is nu het verschil tussen aardwarmte en een warmtepomp, en waarom is het voor bepaalde toepassingen beter of praktischer

    Waarvoor kunnen we aardwarmte gebruiken
Stories
16.06.2021

Wat is een warmtepomp?

Een klassieke warmtepomp is een apparaat dat geïnstalleerd wordt voor verwarming of verkoeling van gebouwen. Hiervoor verplaatst de installatie warmte door middel van arbeid: de warmte wordt opgepompt voor verwarming of weer in de ondergrond gepompt voor verkoeling. Belangrijk is dus dat het gebouw goed geïsoleerd is zodat de warmte/koelte het best bewaard blijft.
Er bestaan verschillende types warmtepomp, die werken op basis van lucht, grond of water. Degene die het meest lijkt op de methode die we met aardwarmte voorstellen, is de bodem-waterwarmtepomp. Hier wordt water van ongeveer 10° C uit de bodem gehaald, en met behulp van elektriciteit opgewarmd tot 40° C. Daarna gaat het richting de verwarmingsinstallatie van jouw huis of gebouw. 
 

Wat gebeurt er bij aardwarmte?

Heet water wordt opgepompt uit de diepe ondergrond (minstens 500m diep): hiermee zijn verschillende toepassingen mogelijk. Stoom kan een generator aandrijven, en zo elektriciteit opwekken. De restwarmte kan gebruikt worden voor een warmtenetwerk: hierbij wordt leidingwater verwarmd en daarmee kunnen huizen en gebouwen verwarmd worden. Deze laatste stap kan ook onafhankelijk van elektriciteitsopwekking gebeuren: aardwarmtecentrales kunnen een duaal gebruik hebben (elektriciteit) of enkel gebruik (warmtewinning).

Wat zijn de voordelen van een installatie die werkt met aardwarmte?

Kosten

  • Geen olie- of gaskosten
  • Lage onderhoudskosten 
  • Premies en subsidies voor de aanleg ervan
  • Dit is al zo voor het aanleggen van een warmtepomp; ook de waarde van jouw gebouw kan hierdoor stijgen omdat de EPC-score beter wordt. De kost van de aanleg, en eventuele verbouwingen om dit toe te laten – aanleg van vloerverwarming bijvoorbeeld, blijven wel hoog.
  • Voor de aanleg van een aardwarmtecentrale zijn ook subsidies en premies voorzien voor de investeerders ervan. Voor de eindconsument is er niet echt een besparing ten opzichte van traditionele energie- en/of warmteleveranciers.
     
Kosten

Gebruik en verbruik

  • Multifunctioneel
    Zowel een aardwarmtecentrale als een warmtepomp kunnen een multifunctioneel gebruik hebben. In het geval van een warmtepomp valt dit vaker voor: deze kan namelijk ook voor koeling gebruikt worden.
    Een aardwarmtecentrale kan echter ook voor de opwekking van elektriciteit aangewend worden indien de temperatuur van het opgepompte water hoog genoeg is.  
     
  • Capaciteit
    Zowel een warmtepomp als het warmtenet maken gebruik van berekeningen om te zien wat de warmtevraag is. Op basis daarvan wordt de warmtepomp geïnstalleerd, of in het geval van aardwarmte, een afleverset. Deze afleverset bepaalt hoeveel warmte er afgeleverd wordt van de aardwarmtecentrale. 
    Wanneer de warmtevraag in jouw gebouw stijgt - door renovatie, of bijbouwen – dan moet de warmtevraag herbekeken worden, en de installatie opgeschaald worden door het plaatsen van een nieuwe warmtepomp (met hogere capaciteit) of een nieuwe afleverset.
     
  • Efficiënt
    Beide zijn efficiënt aangezien bij een warmtepomp gekeken wordt welke installatie er op die locatie het best werkt qua rendement. Wat wel licht verschilt, is de snelheid waarmee er kan verwarmd worden. Bij aardwarmte licht deze iets hoger omdat er met water van een veel hogere temperatuur gewerkt wordt. Bij een warmtepomp moet er gewacht worden tot het water op temperatuur is gebracht.
Ontwikkeling

Milieu

  • Lagere Co2-uitstoot
    Bij aardwarmte ligt deze zelfs nog lager dan bij een warmtepomp omdat er minder energie moet aangewend worden om de warmte tot bij de eindgebruiker te brengen.
     
  • Koelvloeistoffen
    Niet elke warmtepomp gebruikt koelvloeistoffen, dus dit puntje geldt niet voor elke warmtepomp. Verschillende soorten warmtepompen gebruiken echter CO2, propaan of isobutaan als natuurlijke koelvloeistof. Aardwarmtecentrales gebruiken in het algemeen luchtkoeling vooraleer het water weer de ondergrond ingaat.
     
  • Geluidsoverlast
    De meeste warmtepompen zijn goed geïsoleerd. Indien de aardwarmtecentrale buiten bebouwd gebied wordt aangelegd, is de geluidhinder nog minder. Volledige wijken of bedrijfsterreinen kunnen dan door één installatie van warmte en/of energie worden voorzien.
Nieuwste tijd

Wanneer dan aardwarmte in plaats van een warmtepomp?

Hierboven hebben we de verschillende voordelen en nadelen besproken van de klassieke warmtepomp en aardwarmte. Op basis daarvan maken we de vergelijking wanneer aardwarmte interessanter is dan een klassieke warmtepomp: 

Milieu

  • Er moet maar 1 centrale gezet worden om verschillende honderden huishoudens van warmte te voorzien, in plaats dat elk gebouw een eigen warmtepomp heeft.
     
  • Isolatienormen blijven hetzelfde voor woningen: hoe beter geïsoleerd, hoe beter het rendement. Dit geldt echter voor elk energieverbruik: groen of grijs.
     
  • Bij de hydrothermische methode gebruikt men enkel water, wat het risico op milieurampen drastisch verlaagt. Bij lekkage is het leidingwater in het warmtenet dat verloren gaat. Een aardwarmtecentrale zal ook vallen onder bepaalde controles, net zoals andere energiecentrales.
     
  • Bij aardwarmte vangt men stoffen zoals CO2 en methaan op om hiermee verder aan de slag gaan. Het bespaart dus niet alleen op uitstoot, maar recycleert deze stoffen ook tot bruikbare bouwmaterialen en brandstoffen.
Aardwarmte - hydrothermische methode

Meer weten over recyclage van afvalstoffen?

Kom te weten hoe je afvalstoffen duurzaam recycleert.

Schaal en kosten

  • In tegenstelling tot een warmtepomp, kan aardwarmte op een veel grotere schaal worden toegepast. Dit maakt het een goede hernieuwbare oplossing voor dichtbevolkte gebieden en bedrijvenzones.
     
  • Kosten en bijkomende investeringen voor de aanleg van een aardwarmtecentrale kunnen worden gespreid over het aantal aangesloten gebruikers en deels ook gedragen door de investeerders en bedrijven die de installatie aanleggen.
     
  • De bodemonderzoeken en vergunningen worden ook gedaan door de investeerders.
     
  • Ideaal voor procesindustrie: de stoom die nodig is om processen aan te drijven kan komen van een aardwarmtecentrale omdat daar de temperaturen van het water hoog genoeg zijn.
hoe gebruiken

Onze conclusie

Aardwarmte behoort zeker tot de pijlers van hernieuwbare energie die op grote schaal kan uitgerold worden: waar individuele alternatieven zoals zonnepanelen of warmtepompen niet makkelijk te installeren zijn, of het rendement te laag is om de kosten van dergelijke installatie te verantwoorden, kan aardwarmte een mogelijke oplossing zijn. En zo is er opnieuw een stap gezet richting circulaire economie